Վահան Հովհաննիսյանի Հարցազրույցը

Այնտեղ կային էլեմենտներ, որոնք կարող էին հիմք հանդիսանալ քրեական հետապնդման համար

ՙ168 Ժամը՚ բազմաթիվ անգամ անդրադարձել է Երևանի ջրամատակարարման համակարգի բարելավման առաջին վարկային ծրագրի և այդ ծրագրում տեղի ունեցած չարաշահումների փաստերի մասին: Այդ ծրագրի համար 2000թ. Համաշխարհային բանկը /ՀԲ/ 30 մլն դոլար վարկ էր հատկացրել ՀՀ կառավարությանը: 5 մլն դոլար սուբսիդիա էլ տրամադրել է ՀՀ կառավարությունը: Ծրագիրն իրականացնող ՙԵրանի ջրմուղ կոյուղու՚ /ԵՋԿ/ վարձակալ իտալական ՙԷյ Յութիլիթի՚ ընկերությունը 2004թ. ՀԲ-ից ևս 2 մլն դոլար է խնդրել: Հիշեցնենք նաև, որ 2003թ. Ազգային ժողովում ստեղծվեց Օտարերկրյա վարկերի, դրամաշնորհների և մարդասիրական օգնությունների արդյունավետությունն ուսումնասիրող հանձնաժողով, որը ուսումնասիրեց այս վարկային ծրագիրը: Հանձնաժողովի նախագահ դաշնակցական Վահան Հովհաննսիսյանը 2004թ. մարտին ԱԺ-ին ներկայացրեց ուսումնասիրության նախնական եզրակացությունը: Պարոն Հովհաննիսյանն այդ ժամանակ բավականին խիստ ելույթ ունեցավ, էկրանի վրա և ֆոտոներով ցույց տվեց հին սարքավորումներ, որոնք ՙԷյ Յութիլիթին՚ ներկայացրել էր, որպես նոր սարքավորումներ և դրա դիմաց ներկայացրել էր մեծ ծախս: Պարոն Հովհաննիսյանը տեղեկացրեց նաև, որ իտալական ընկերությունը բացի ֆիքսված գումարից ստացել է նաև պարգևատրում այն դեպքում, երբ իր պարտականությունները վատ է կատարել և ձախողել է աշխատանքները: Այդ մասին տեղյակ են եղել վարկատու ՀԲ-ը, Ջրային տնտեսության պետական կոմիտեն, Համայնքների զարգացման ԾԻԳ-ը և շահագրգիռ մյուս կողմերը: Վ.Հովհաննիսյանն իր նախնական սենսացիոն ելույթիի ժամանակ խոստացավ ուսումնասիրությունների վերջնական եզրակացությունը ներկայացնել նույն թվականի աշնանը: Սակայն իր գարնանային ելույթից հետո նա այլևս չի հիշել իր ուսումնասիորւթյունների և հայտնաբերած չարաշահումների մասին: Հիշեցնենք նաև, որ այդ ծրագրում կատարված բազմաթիվ չարաշահումների մասին փաստեր մեզ ներկայացրել է այդ հանձնաժողովում փորձագետ աշխատած անգլիացի ինժեներ Բրյուս Թասկերը: Եվ ահա մենք փորձեցինք Վ.Հովհաննիսյանից ճշտել, թե ինչ եղավ վերջնական եզրակացությունը, և ինչու այդ մասին ինքն այլևս չի հիշում:

- Պարոն Հովհաննիսյան, ինչու հետամուտ չեղաք, որ Ձեր ղեկավարած հանձնաժողովի ուսումնասիրություններն ունենային շարունակությունª տրամադրվեին դատախազությանը կամ իրավապահ այլ մարմնի: Ինչու հետամուտ չեղաք, որ այդ եզրակացությունների հիման վրա քրեական գործ հարուցվեր: Չէ որ 2004թ. գարնանը ներկայացրեցիք բազմաթիվ չարաշահումների փաստեր:

- Մենք դրա իրավունքը չունեինք, դա պետք է աներ Ազգային ժողովի նախագահը: ԱԺ կանոնադկարգի համաձայն ժամանակավոր հանձնաժողովն իր եզրակացությունը ներկայացնում ԱԺ-ին: ԱԺ-ն պետք է որոշիª ինչ անել: ԱԺ-ն դա կարող է ուղարկել դատախազություն, կարող է առգիտություն ընդունել, կարող է քվեարկության դնել: Այդ իմաստով, թե ԱԺ-ն ինչ պետք է անի, կանոնակարգում, կարծում եմ, որ իսկապես մի բաց կա: Բայց հստակ մի բան կա, որ հանձնաժողովն ինքը չի կարող դիմել դատախազությանը: Հանձնաժողովին նշանակել է ԱԺ-ն, և հանձնաժողովը ԱԺ-ին է հաշվետու: Մենք մեր հաշվետվությունը ներկայացրել ենք, իսկ թե ԱԺ նախա•ահը ի±նչ պիտի աներ և ի±նչ կարող էր անել, սա արդեն ինձ չվերաբերող հարց է:

-Ձեր այդ ելույթի ժամանա խոստացաք, որ վերջնական եզրակացությունը ԱԺ-ին կներկայացնեք աշնանը: Մենք սպասում էինք, որ դա նախորդից ավելի սենսացիոն կլիներ, բայց կարծես թե նման բան չեղավ:

-Ներկայացրեցինք: Ջրային ծրագրից բացի մենք մի քանի այլ ծրագիր էլ ենք ստուգել: Ջրայինն ամենամեծն է: Բայց այնպես չէ, որ որևէ հետևանք չեղավ: Եղավ: Հանեցին Ջրային տնտեսության պետական կոմիտեի նախագահ Գագիկ Մարտիրոսյանին: Եվ այն իտալական ֆիրման, որը շահել էր մրցույթը և իրականացնում էր վարկային ծրագիրը, հիմա անունը չեմ հիշում:

- ՙԷյ Յութիլիթին՚:

- Հա, Էյ Յութիլիթի՚: Սրան այլևս թույլ չտրվեց, որ որևէ մրցույթի մասնակցի, և նա դուրս մղվեց Հայաստանից:

- Բայց այդ ընկերությունն իր ծրագիրն ավարտել, նոր է գնացել:

- Ինչ-որ արդյունքներ եղավ: Իհարկե, ես էլ եմ գտնում, որ այդ արդյունքները պետք է շատ ավելին լինեին, բայց պետք է հասկանալ, որ հանձնաժողովի իրավասություները սահմանափակ էին: Ինչ-որ կանոնակարգից բխում է, մենք ամեն ինչ արել ենք: Հետո մենք դիմել ենք, որ հանձնաժողովի աշխատանքը երկարաձգվի: Սա պետք է արվեր բոլոր ֆրակցիաների համաձայնությամբ: Ըստ ամենայնի կառավարության կողմից համաձայնություն չի եղել, և հանձնաժողովը դադարեցրել է իր աշխատանքը: Եթե երկարաձգվեր, թերևս մեզ հաջողվեր այդ ծրագրերում հայտնաբերել ինչ-որ նոր բաններ, որոնք ԱԺ-ի համար դառնալով ուշադրության առարկաª միգուցե այլ հետևանքների բերեին: Բայց չեղավ այդ քաղաքական համաձայնությունը: Այն ժամանակ հանձնաժողովը ստեղծվել էր կոալիցիայի երեք ուժերի համաձայնությամբ:

- Իսկ Ձեր կարծիքով ԱԺ-ն այդ եզրակացությունն ինչո±ւ չներկայացրեց իրավապահ մարմիններին:

-Դա պետք է անեին իշխանության այլ թևերը: Մեզ հանձնարարված էր ուսումնասիրել հարցը և ներակայացնել եզրակացություն: Մենք դա արեցինք: Բայց մենք դատարան ու դատախազություն չենք:

- Ջրամատակարարման ծրագրում Դուք ունեի±ք բավարար փաստեր, որ քրեական գործ հարուցվեր:

- Կարծում եմ, որ այո: Այո, այնտեղ կային էլեմենտներ, որոնք կարող էին հիմք հանդիսանալ քրեական հետապնդման համար, կամ էլ առնվազն տնտեսական չարաշահումներն ակնհայտ էին:

- Պարոն Հովհաննիսյան, դուք ասում եք թե Ձեր գործն ուսումնասիրել էր, իսկ իրավապահ մարմիններին ներկայացնելն ԱԺ ղեկավարության գործն էր: Բայց Դուք այն ժամանակ էլ ԱԺ փոխնախագահ էիք և ինքներդ կարող էիք հետամուտ լինել, որ այդ փաստերը ներկայացվեին իրավապահներին:

- Այո, բայց պետք է հաշվի առնեք, որ այդ հանձնաժողովը ստեղծվել էր կոալիցիայի երեք քաղաքական ուժերի համաձայնությամբ, և այդ երեք քաղաքական ուժերից միայն մեկը և իր թվաքանակով ամենափոքրն էի ներկայացնում ես:

- Իսկ այդ չարաշահումների մասին փաստաթղթերն ու հանձնաժողովի եզրակացությունը դեռ պահպանվում են ԱԺ արխիվում:

- Բնականաբար, ինձ մոտ էլ կա: Դրանք գաղտնի չեն և տեղադրված են ԱԺ կայքում:

- Բոլոր դեպքերում Ձեր կարծիքով ինչու ԱԺ-ն չշարունակեց հանձնաժողովի սկսած գործը:

- Ես ձեզ արդեն պատասխանեցի: Այդ հարցը ինձ չէ, որ պետք է ուղղել:

- Միգուցե պետք է տրվի Արթուր Բաղդասարյանին, չէ որ դուք ասացիք որ ԱԺ կանոնակարգի համաձայն եզրակացությունը դատախազությանը պետք է ներկայացներ խորհրդարանի նախագահը:

- Չգիտեմ:

- Պարոն Հովհաննիսյան, Բ.Թասկերը այդ ջրային ծրագրում տեղի ունեցած բազմաթիվ չարաշահումների փաստեր է ներկայացրել ՙ168 Ժամին՚: Եվ 2004թ. Ձեր ելույթում հենց այդ փաստերի մասին էիք խոսում:

- Բոլոր այն եզրակացությունները կապված ջրային տնտեսության ուսումնասիրության հետ հիմնված էին եղել մեծապես Թասկերի ուսումնասիրությունների վրա, և այն ինչ մենք ներկայացրել էինք ԱԺ-ին, ամեն ինչը ճշգրիտ է: Թասկերը կարողացել էր խորանալ այդ ծրագրի մանրամասների մեջ:

- Տեղեկացնեմ, որ այդ ՙջրային՚ ծրագրում տեղի ունեցած չարաշահումների փաստերով հիմա հետաքրքրված է նաև ամերիկյան Մարդու իրավունքների պաշտպանության կազմակերպությունըª GAP-ը, ՀԲ Ինստիտուցիոնալ անաչառության վարչությունըª INT-ին, Մեծ Բրիտանիայի Կոպիտ խախտումների գրասենյակը: Հնչեցված մեղադրանքների համար վերջերս ՙ168 Ժամին՚ իր մտահոգությունն է հայտնել ՄԲ դեսպան Էնթոնի Քանթորը: Իսկ GAP-ի Արտաքին հարաբերության վարչության պետ Բեատրիս Էդվարդսը նոյեմբերի վերջին գալու է Հայաստան, որ հանդիպի շահագրգիռ բոլոր կողմերի հետ: Չի բացառվում, որ ցանկություն ունենա նաև ձեզ հետ հանդիպել:

- Խնդրեմ:

- Պարոն Հովհաննիսյն, այն ժամանակ նույնիսկ կարծիք եղավ, որ ձեր այդ սուր ելույթով դաշնակցությունն իրականում անհանդուրժողականություն արտահայտեց կառավարության հանրապետական մասի նկատմամբ:

- Բացարձակապես, հանձնաժողովի հանրապետական անդամները ողջունել են այդ եզրակացությունը: Եզրակացությունը հանձնաժողովի նախագահի քմահաճույքին չի կարող համապատասխան լինել, նա պետք է համապատասխաներ քվեարկության արդյունքներին: Հանձնաժողովում ներկայացված էր ընդդիմությունը և կոալիցիոն կուսակցությունները, որտեղ հանրապետականները բոլորից շատ էին: Եվ հանրապետականներն այս եզրակացությունն ընդունել էինª ինչպես ես և մյուսները: Երբ որ հանձնաժողովն այլևս գոյություն չուներ, դրանից հետո դրա մասին խոսելը իմ կողմից կամ որևէ մեկի կողմից կլիներ քաղաքական սպեկուլիացիա: Ես հանձնաժողովի եզրակացության շրջանակներից դուրս չեմ եկել և դուրս չեմ գա:

-Լավ, պարոն Հովհաննիսյան, Դուք ոչ թե որպես հանձնաժողովի նախագահ, այլ Հայաստանի շարքային քաղաքացի, կամ սովորական ջրօգտագործող, ձեզ չի հուզել, թե ԱԺ նախագահն այդ փաստերն ինչու չի ներկայացնում դատախազություն, մանավանդ որ ձեր ասելով քրեական գործ հարուցելու հիմքեր կային: Այդ եզրակացությունն ինչու ԱԺ արխիվում մոռացության մատնվեց: Իսկ միակ հետևանքը, ինչպես ասացիք, Գ.Մարտիրոսյանիª աշխատանքից ազատվելն է: Ձեր ուսումնասիրություններն ուրիշ հետևանք չունեցան:

- Վերջին անգամ եմ պատասխանում, ԱԺ այդ հանձնաժողովի պարտականությունն էր ներկայացնել եզրակացություն, ինչը և մենք արեցինք: Դրանից հետո ԱԺ նախագահը և ԱԺ-ն ազատ էին իրենց գործողությունների մեջ, դա կարող էին ուղղարկել դատախազություն, կարող էին ընդունել առգիտություն: Մեզ այլևս հարց մի ուղղեք, մենք որպես հանձնաժողով մեր գործն արել ենք:

Զրուցեցª ԱՐՄԻՆԵ ԱՎԵՏՅԱՆԸ

Հ.Գ.

Զրույցի ավարտին պարոն Հովհաննիսյանն ասաց, որ այդ եզրակացության մեկական օրինակ ներկայացվել է Հայաստանի կառավարությանը և նախա•ահին: